Καθηγητές Μαθήματος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Θεωρητικό Μέρος
Μέσα από διαλέξεις, προβολή παραδειγμάτων και συζήτηση αναλύεται η σχεδιαστική πορεία τόσο των ελληνικών μεταβυζαντινών και σύγχρονων μορφών των γραμμάτων, όσο και οι εξελίξεις των λατινικών προτύπων που επικράτησαν στη Δύση (τα γοτθικά στοιχεία, οι αναγεννησιακές επιλογές, η επίδραση της εκμηχάνισης και του εμπορίου, η ψηφιακή επανάσταση κ.ά.)
Ειδικότερα: Ο Γουτεμβέργιος και η χάραξη των τυπογραφικών στοιχείων, η τυπογραφία και η Αναγέννηση, η απαρχή της ελληνικής τυπογραφίας, οι γάλλοι και ολλανδοί τυπογράφοι του 16ου αι., η τυπογραφία κατά τον 17ο και 18ο αι. (οι ελληνικές σπουδές στην Αγγλία), ο νεοκλασικισμός στον τυπογραφικό σχεδιασμό του 19ου αι., οι αλλαγές στα ελληνικά στοιχεία του 19ου αι., οι τεχνολογικές εξελίξεις του 19ου αι. και η εκμηχάνιση της σχεδίασης, χύτευσης και στοιχειοθεσίας), η τυπογραφία του 20ου αι. (εικαστικές και κοινωνικές μεταβολές, η φωτοσύνθεση και ο ψηφιακός κόσμος)
Εργαστηριακό Μέρος
Στις ασκήσεις του εργαστηρίου και στην κατ᾽ οίκον προετοιμασία από υποδείγματα – που αναφέρονται σε σημαντικά στάδια της εξέλιξης της τυπογραφικού σχεδιασμού – ο/η φοιτητής/ρια αναλύει τις βασικές αρχές του τυπογραφικού σχεδιασμού, αξιολογεί τις αναλογίες ύψους και πλάτους κάθε γράμματος/στοιχείου σε σχέση με τα υπόλοιπα, εξασκείται στην εκτέλεση των σχεδίων γραμμάτων ώστε να αποκτήσει τις απαιτούμενες δεξιότητες για την ολοκλήρωση κοινών και ειδικών χαρακτηριστικών και να εμπεδώσει τις αισθητικές διαφοροποιήσεις που κατεγράφησαν σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους και περιοχές της Ευρώπης. Επιπλέον δοκιμάζουν και πειραματίζονται γύρω από τη δομή των γραμμάτων δημιουργώντας νέες τυπογραφικές φόρμες βασισμένες σε υπάρχοντα υποδείγματα.
Κάθε εβδομάδα οι φοιτητές εκθέτουν τη δουλειά τους και συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από τη πορεία του σχεδιασμού ώστε να διευρύνουν τις δεξιότητές τους και την ικανότητά τους να αναλύουν και να επιχειρηματολογούν πάνω σε θέματα σχεδιασμού.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική Βιβλιογραφία
- Βαρλάμος, Γ., 1957, “Πως γίνεται ένα βιβλίο”, Ζυγός, 23 (8-9) σελ. 29-31.
- Βλάχος, Γ., 2009, Ιστορική καταγραφή των τεχνικών αναπαραγωγής εικόνας. Από την ανακάλυψη της τυπογραφίας (15ος αιώνας) έως το τέλος του 20ού αιώνα, διδακτ. διατριβή, Πανεπ. Ιωαννίνων.
- Bringhurst, R., 2001, Στοιχεία της τυπογραφικής τέχνης, ΠΕΚ (Εύδοξος).
- Γιούργος Κ. (επιμ.), 1996, “Η περιπέτεια του βιβλίου”, Η Καθημερινή-Επτά Ημἐρες, (7.4)
- Δρούλια Λ., 2001, Η ιστορία του ελληνικού βιβλίου: Προσεγγίσεις και σύγχρονες κατευθύνσεις– Βιβλιογραφία των ελληνικών εργασιών (1965-2000), Κότινος, Αθήνα.
- Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων, 1998, Τα ελληνικά γράμματα: Από την σκληρή πέτρα στον σκληρό δίσκο, Διεθνές Συνέδριο, Μ. Μακράκης (επιμ.), Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
- Καρυκόπουλος, Π., 1976, Από τον Γκούτεμπεργκ στην ηλεκτρονική τυπογραφία, Αθήνα.
- Κέντρον Νεοελληνικών Ερευνών, 1982, Το βιβλίο στις προβιομηχανικές κοινωνίες, Πρακτικά Α´ Διεθνούς Συμποσίου, Αθήνα.
- Κεφαλληνός, Γ., 1991, “Τυπογραφία – Χαρακτική”, στο Κεφαλληνός, Γ., Αλληλογραφία (1913-1952), Εμμ. Κάσδαγλης (επιμ.), ΜΙΕΤ, Αθήνα, σελ. 229-279.
- Κόκκωνας, Γ., 2013, “Τα τυπογραφικά στοιχεία των πρώτων Ελλήνων στοιχειοθετών (1486). Συμβολή στη μελέτη των απαρχών της ελληνικής τυπογραφίας,” Τυπογραφία και τυπογράφοι: Πρακτικά ημερίδας Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού – Μνήμων, Παράρτημα 18, Αθήνα, σελ. 95-185.
- Κουμαριανού Αικ. – Δρούλια Λ. – Layton, E., 1986, Το ελληνικό βιβλίο, Αθήνα, ΜΙΕΤ.
- Ματθιόπουλος, Γ., 2009, Ανθολόγιο της ελληνικής τυπογραφίας. Συνοπτική ιστορία της τέχνης του εντύπου ελληνικού βιβλίου από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα, ΠΕΚ.
- Μαστορίδης, Κλ., “Χάραξη και χύτευση των ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων στον 19ο και 20ό αιώνα”, ΗΥΦΕΝ, τόμ. 6, Θεσσαλονίκη.
- Scholderer, V., 1927, Ελληνικά τυπογραφικά στοιχεία. 1465-1927, Εκδόσεις Τυποφιλία, Θεσσαλονίκη, 1995.
- Σκλαβενίτης Τρ., – Στάικος, Κ., (επιμ.), 2004, Το έντυπο ελληνικό βιβλίο. 15ος -19ος αιώνας, Αθήνα, Κότινος.
- Σκιαδάς Ν., 1976–1881–1982, Το χρονικό της ελληνικής τυπογραφίας, τόμ. Α´, Β´, Γ´, Αθήνα, Gutenberg.
- Τάσσος Α., 1957, “Η Χαρακτική και το βιβλίο», Ζυγός (22-23), σελ. 9-10.
Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία
- Bowman, J.H., 1998. Greek printing types in Britain, from the late eighteenth to the early nineteenth century, Τypophilia, Thessaloniki.
- Leonidas, G., 2018, «Enabling modernity: innovation in modulated Greek typefaces, 1998-2007», Philological Encounters, 3 (4). pp. 412-440.
- Lawson, A., 1990, Anatomy of a Typeface, London, Hamish Hamilton, 1990.
- Layton, E., 1994, The Sixteenth Century Greek Book in Italy. Printers and Publishers for the Greek World, Venice.
- McNeil, P., 2017, The visual history of type, Laurence King Publishing, London, 2017.
- Morison, S., 1957, First Principles of Typography, CUP, 1957.
- Mastoridis, K., 1999. Casting the Greek newspaper: a study in the morphology of the ephemeris from its origins until the introduction of mechanical setting, ΕΛΙΑ, Θεσσαλονίκη, 1999.
Related periodicals:
Hyphen (περιοδικό Τυπογραφίας)